Thursday, 20 March 2014

Bệnh thống phong là gì?

Bệnh thống phong hay còn gọi là benh gut là bệnh khớp thường gặp ở đàn ông, bệnh này gây đau đớn và gây khó chịu cho người bệnh trong cuộc sống hàng ngày
Bệnh thống phong là gì ?
Bệnh thống phong (ảnh minh họa)

Bệnh thống phong xảy  ra do s chuyn hóa purin b ri lon. Chuyn hóa này giúp cơ th phân hy các axit nucleic nhân các tế bào b già chết. Sn phm ca quá trình này là axit uric. Axit uric có trong máu vi nng đ bình thường là 3 – 5 mg/100ml. Khi bị tang axit uric mau thì s to s lng đng ca axit uric dưới dng tinh th mui Natri urat sn, xương, khp hoc thn. Lúc đó bnh s biu hin ra ngoài. Axit uric được thn bài tiết ra nước tiu. Do đó, hai yếu t chính làm axit uric tăng là tăng sn xut axit uric (như chế đ ăn giàu purin, hin tượng tăng phá hy tế bào trong bnh ác tính hay chn thương…) gim bài xut axit uric (yếu thn, mt s thuc như aspirin, vitamin C hoc rượu…)
Bnh khi phát t nhiên hoc sau khi có nhng yếu t thun li như chn thương, say rượu, dùng thuc li tiu (nước mát), phu thut, cm cúm, gng sc… Khp đau thường là khp bàn ngón ca ngón chân cái, c chân, gót chân hay khuu. Đôi khi là các khp khác như gi bàn tay. Đc đim là ch đau mt khp. Khp đau d di khiến người bnh không th c đng được. Khp sưng đ ging như b sưng m. Cơn đau kéo dài 1 – 2 tun nếu không điu tr. Xét nghim máu thy axit uric tăng cao trên 7 mg/100ml. Chn đoán xác đnh bng cách ly dch khp đi soi s thy các tinh th mui urat.
Cơn đau sau đó s tái phát, đôi khi v trí khác. Trên cơ th xut hin các khi u mm, căng gi là tophi, trong có cha cht bt trng như phn, đó là mui Natri urat. Các khi u này có th b v ra to thành các loét rt khó điu tr cho lành. Đôi khi làm đc có th gây hoi t chi hay đe da tính mng. Đi vi bnh thng phong, người ta e ngi nhng biến chng ca nó gây ra trên khp và thn hơn c cơn đau kch phát bi vì đó là nhng tn thương không hi phc được. Chng hn vi khp, nó làm hư mt khp và bao khp. Do đó người bnh c đng hay đi li s b đau mà không có thuc nào cha khi tr phi m chnh hình hoc thay khp gi. Trên thn, mui urát s to thành si thn. Hu qu là gây ra suy thn cùng vi các biến chng ca nó. Bnh thng phong làm người ta đau kh vì nhng cơn đau, tàn phế vì hư khp xương, mòn mi vì suy thn. Vì thế cn được phát hin sm đ điu tr trước khi có biến chng.
Điu tr bnh thng phong: cn phi phi hp nhiu bin pháp đng b. Nếu ch biết thuc men thì chc chn s không được hiu qu.
Chế đ ăn ung
- Hn chế ăn nhng loi thc ăn giàu purin như ph tng đng vt, (gan, thn, não…) các loi đu, tht tươi đ… Mt chế đ ăn thiếu thn s giúp làm gim axít uric trong máu, đc bit đi vi nhng bnh nhân không th ung thuc điu tr.
- B hn đ ung có cn như rượu, bia, nước trái cây lên men… vì cn làm gim bài tiết axít uric qua thn, không nên ung các loi nước có tính li tiu như nước ngt có gas, trà, cà phê, nước mát nu t thc vt (rau má, mía lau r tranh…) vì nó có cơ chế làm gim bài tiết axít uric qua nước tiu.
- Không t ý s dng mt s loi thuc sau: thuc li tiu, Aspirin, Vitamin C, thuc kháng lao, Theophyline, Methyldopa.
- Nhng loi thc ăn và thuc k trên có th gây ra các cơn đau kch phát và làm bnh tiến trin xu đi.
Chế đ ngh ngơi
- Trong cơn đau tuyt đi đ khp ngh ngơi bi vì s vn đng làm phóng thích nhiu hơn các tinh th mui urát vào trong khp. Hu qu là khp sưng đau nhiu hơn. Tt nht là nm ngh hoc bt đng bng np hay bt.
- Ngoài cơn đau cn phi có chế đ lao đng và sinh hot thích hp vi tình trng ca khp đau. Nếu làm quá sc s làm khp mau hư hơn.
- Chú ý không nên chườm nóng vì nó s làm cơn đau tăng lên. Ngược li đp lnh nhiu khi làm gim đau rõ rt.
Chế đ thuc điu tr
Có hai nhóm thuc ch yếu trong điu tr thng phong.
1/ Ct cơn đau cp tính
- Kháng viêm NSAID: gim đau cp thi ca tình trng viêm hot mc cp tính.
- Colchicine (Colchimax): đây là thuc điu tr kinh đin cho cơn đau thng phong cp. Gn đây, người ta thy hiu qu ca nó kém hơn NSAID. Hơn na, nó còn gây tác dng ph như tiêu chy, bun nôn làm người bnh rt khó chu.
2/ Gim nng đ axit uric:
- Allopurinol (Zyloric): làm gim sn xut axit uric. Vì đây là thuc ung dài ngày nên cn chú ý tác dng ph ca nó như làm gim bch cu ht…
- Probenecid: tăng thi tr axit uric qua nước tiu. Vì thế có th làm tăng nguy cơ si thn do lng đng tinh th mui urát.
3/ Mt s thuc khác:
- Corticoid chích ti ch: khi sưng nhiu hoc không ung được các thuc khác được.
- Prednisone và ACTH: dùng trong các trường hp nng đau nhiu khp.
- Griseofulvin: đôi khi khá hiu qu trong cơn đau cp.
- Sulfinpyrazone: tăng thi tr axit uric qua thn. Thuc có nhiu tác dng ph nên ngày nay ít dùng.
Tóm li, chiến lược điu tr là ct cơn đau cp bng thuc, ngh ngơi cho khp, loi tr các yếu t nguy cơ trong ăn ung và thuc men. Sau đó, dùng thuc làm gim nng đ axit uric trong máu, chế đ ăn ung kiêng thích hp. Các bài tp VLTL cho khp đau.
Như vy, mt chế đ ăn điu đ, nhiu rau qu s giúp chúng ta tránh được căn bnh thng phong nguy him.
bệnh khác


0 comments:

Post a Comment